Aleksandar Kerenji - Rečnik jevrejskih imena i sinonima ili Dokle su me dovela sva ta jevrejska imena
U okviru izdavačke delatnosti Jevrejske opštine Novi Sad, objavljena je knjiga „REČNIK JEVREJSKIH IMENA I SINONIMA ili DOKLE SU ME DOVELA SVA TA JEVREJSKA IMENA, autora Aleksandra Kerenjija. Kako mnoga imena koja potiču iz najrazličitijih svetskih jezika imaju isto ili slično značenje, a različite oblike (sinonimi), i obratno, mnoga imena imaju iste oblike a različito značenje (homonimi), autor je pokušao da ih sistematizuje tako - što ih je poredao na taj način, da je povezao jevrejska imena i njihova značenja sa odgovarajućim oblicima u evropskim jezicima (anglosaksonskim, germanskim, skandinavskim, slovenskim, hispanskoameričkim i frankofonskim... kao i latinskim, staro-grčkim, farsi i arapskim). 
Treba naglasiti da knjiga ne predstavlja stručnu literaturu i klasičan etimološko-onomastički pregled imena, kao što je to prikazano u rečnicima ovakvog tipa, ali svakako jeste vredan vodič kroz ovu materiju.
U okviru svakog slova prikazana su jevrejska imena kao i imena u regiji (mislimo na republike bivše Jugoslavije), a ako se navede kao „šira regija“ misli se na zemlje koje su graničile sa njom. Nadalje su prikazana „ostala“ imena, zatim njihovo šire značenje, a potom i pobliža etimologija svakog pojedinačnog oblika.
Kako se radi o amaterskom pristupu, dodati su i neki vicevi, anegdote i zanimljivosti, uglavnom povezane sa jevrejskom tematikom, kako bi se izbegla monotonija, koja je neizbežna u ovakvim knjigama.
Takođe su ponegde data i prezimena izvedena iz navedenih imena. Osim toga, navedena su i poneka karakteristična aškenaska i (manje) sefardska imena. Knjiga obimom ima 447 strana, plus deset strana sadržaja i tvrdog je poveza (korica).
Štampana je latinicom. Izdavač je Jevrejska opština Novi Sad, gde se knjiga može i nabaviti ili poručiti.
Živan Ištvanić: Jevrejske porodice u Beloj Crkvi: (1750-1957)
Autor ove nove knjige gornjeg naslova je Živan Ištvanić, vredni i plodonosni istraživač zavičajne istorije pre svega Bele Crkve, istinski hroničar svoga kraja i grada. Autor je 52 knjige i 400 radova. A zadužio je posebno i nas svojim istraživanjem i pisanjem o istoriji Jevreja Bele Crkve. Rezultat toga su i njegova dva rada objavljena 1977. godine u Zborniku 7 - Jevrejskog istorijskog muzeja (Aškenaska sinagoga u Beloj Crkvi /1898-1949/ i Jevreji u zdravstvu Bele Crkve 1780-1941), kao i knjige Sinagoge i jevrejska groblja u prošlosti Bele Crkve, iz 2011. godine i Kulturbund i Jevreji u Beloj Crkvi 1920-1941, iz 2018. godine.
A sada i njegova nova knjiga „Jevrejske porodice u Beloj Crkvi: (1750-1957)“ objavljena ove 2024. godine. Ona na svojih 196 strana, bogato ilustrovana, donosi brojne opšte, ali i individualne i porodične podatke i biografije Jevreja Bele Crkve. Okolnost da je autor knjige ujedno i izdavač, samo je za pohvalu njemu, zbog vrednosti koju je svima nama ostavio svojim istraživanjem i pisanjem o Jevrejima Bele Crkve. U nastavku donosimo parafrazirani deo autorovog teksta iz predgovora ove njegove nove knjige.
„Pisanje monografija banatskih gradova i naselja ima dugu i bogatu tradiciju, pa su istovremeno sa njihovom pojavom publikovane i prve obimnije monografije o najvećim i najznačajnijim jevrejskim opštinama. Interes za izučavanjem istorije Jevreja i jevrejskih porodica u dinamici gradskog života uočljiv je u Vojvodini tek u 20. veku, sa manjim ili većim sintezama istorijskog karaktera koje su dobili Novi Sad, Kikinda, Bečej, Apatin, Vrbas, Temerin, Sombor i drugi.
Knjiga obuhvata vremenski raspon od 1750. do 1957. godine, ali je sigurno da je Jevreja bilo znatno pre 1749. godine, budući na to da su neki već delovali u tridesetim godinama 18. veka u Staroj Palanci, tako da početnu godinu 1750., koju je naveo Rudolf Šteger, treba uzeti sa rezervom.
Za kulturnu i istorijsku zaostavštinu Jevreja i jevrejskih porodica u Beloj Crkvi ne može se konstatovati da je ranije bila predmetom ozbiljnijih proučavanja, tako da ono što je i publikovano, nedovoljno je da bi se sagledao njihov stvarni doprinos razvoju grada i belocrkvanskog građanskog društva uopšte u proteklim vekovima. U dosadašnjim promemorijama o Jevrejima u Beloj Crkvi, koje su ostavili prethodnici Feliks Mileker (1941), Rudolf Šteger (1982), Ozren M. Radosavljević (1989), utvrđena je njihova prisutnost u belocrkvanskoj sredini, ali bez konkretnijih i obilnijih podataka o glavnim nosiocima: jevrejskim porodicama.
Ova monografija pred vama je prvo sistematsko delo na temu jevrejskih porodica u Beloj Crkvi u dosadašnjoj belocrkvanskoj istoriografiji i ona predstavlja sublimaciju višedecenijskog sakupljačkog, istraživačkog i publicističkog rada potpisanog na zavičajnoj istoriji Bele Crkve. Istraživanje ove problematike potvrdilo je da postoji rasutost podataka i odsustvo primarne građe i dokumentacije, pa tako i da ne postoji sačuvana arhiva Jevrejske veroispovedne opštine u Beloj Crkvi, koja je nestala već aprila 1941. godine i kojoj još uvek nisu pronađeni nikakvi tragovi.
Najviše arhivske građe i dokumentacije u vezi Jevreja i jevrejskog stanovništva Bele Crkve ima u svojim fondovima Istorijski arhiv u Beloj Crkvi, koji su bili i osnov za izradu ove monografije. U fondovima ovog arhiva deponovano je najviše podataka i informacija od prvorazrednog značaja za ovu temu, u čijim se depoima nalazi sređena dokumentacija, fondovi i zbirke raspona od 1794. do 1898. godine. Koristio sam i fondove zanatstva i trgovine (1885-1944), arhivu Zanatske i trgovačke komore Bele Crkva i Vršca (1893-1941), Gradskog načelstva Bela Crkva (1918-1941) i Nemačkog gradskog poglavarstva (1941-1944) u Beloj Crkvi, crkvene knjige Vršačkog jevrejskog rabinata, protokole umrlih i venčanih Vojnog komuniteta Bela Crkva (1794-1894). Istraživao sam i arhiv Rimokatoličkog župnog ureda u Beloj Crkvi i arhiv Matičarskog ureda SO Bela Crkva (državne matice rođenih, venčanih i umrlih (1895-1960). Koristio sam i sve ostale relevantne savremene izvore: raspoloživu jevrejsku i drugu literaturu i publikovane tekstove koji su mi bili dostupni.
Želim istaći, da od vremena kada sam u osamdesetim godinama 20. veka započeo sa prikupljanjem i arhiviranjem podataka o pojedinim Jevrejima i jevrejskim porodicama, razvio sam istovremeno i veoma široku prepisku sa onda postojećem Jevrejskim opštinama širom Jugoslavije, pojedincima koji su nešto o tome pisali ili znali, potomcima pojedinih belocrkvanskih porodica, od kojih nema nikoga danas među živima. Koristio sam i dostupne privatne arhive nekih pojedinaca iz mnogih mesta i gradova Vojvodine i inostranstva.
Uz veliku zahvalnost većem broju osoba za podršku, ljubaznost i uslužnost tokom istraživanja za ovu moju knjigu posebno se zahvaljujem Karolini Knežević, koja mi je tokom istraživanja od 1982. do 2012. godine u Istorijskom arhivu u Beloj Crkvi, bila prvorazredni oslonac“.
Knjiga se može nabaviti u kancelariji SJOS ili direktno od autora - izdavača.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Dr Miloš M. Damjanović ,,Dr Nehemije Šenfajn (1886 – 1942). Biografija Švajcarca u Jugoslaviji“
U izdanju Arhiva Vojvodine iz Novog Sada nedavno je ugledala svetlost dana nova knjiga od značaja za jevrejsku zajednicu. Iz bogate publicističke produkcije ove vodeće arhivske ustanove na tlu severne srpske pokrajine proizašla je i stručna monografija mladog doktora istorijskih nauka Miloša Damjanovića koja obrađuje životopis jednog od nepreglednih žrtava holokausta, doktora i humaniste Nehemija Šenfajna koji je pružio nemerljiv doprinos razvoju Kosovske Mitrovice i dobrobiti njenih građana.
Na stranicama ove neobimne knjižice čitaoci će pronaći rekonstruisanu biografiju ovog ruskog Jevrejina i švajcarskog doktora koji je život nastavio kao jugoslovenski podanik neposredno po okončanju Prvog svetskog rata. Za potrebe što svestranijeg osvetljenja personalne istorije ove znamenite figure iz međuratne prošlosti Kosovske Mitrovice autor je nužno morao konsultovati šarenoliku i mnogobrojnu građu primarne i sekundarne provenijencije rasute na raznovrsnim mestima u zemlji i inostranstvu. Prestižne arhivske i bibliotečke institucije u zemlji i inostranstvu bile su neophodno polazište za proces istraživanja i pisanja jedne ovakve studije sačinjene po svim uzusima moderne istoriografske metodologije. Za potrebe otkrivanja nekih pikantnosti ali i saznanja o percepciji dr Šenfajna u javnosti poslužili su nam kao istočnik i intervjui vođeni sa njegovim savremenicima i tazbinom. Svojevrsno vizuelno osveženje u rukopisu predstavlja i bogata kolekcija fotografija dr Šenfajna i članova njegove porodice koje ispraćaju različite momente iz njihovog privatnog života.
Nepravedno izgnan iz kolektivnog pamćenja naroda i posleratnog društvenog sistema doktor Šenfajn se ovom skromnom biografskom rekonstrukcijom slavodobitno vratio u svoje najduže i poslednje žilište, na mesto gde se pre punog jednog stoleća ukorenio na svom dotad dugom životnom itinerarijumu večno lutajućeg Jevrejina. Prema rečima recenzenta knjige, prof. dr Vladana Virijevića: ,,Kao istoriografski žanr biografija nije previše zastupljena u istoriografiji, pogotovu kada je reč o ,,običnim“, ,,malim“ ljudima čiji život i sudbina nisu udarili neki prepoznatljiviji, dalekosežniji beleg prošlom vremenu, kao što je to slučaj s vladarima, državnicima, vojskovođama, naučnicima, umetnicima i sl. Osim, možda, nedovoljne ,,atraktivnosti“, tj. preokupacije ,,istoričara od zanata“ temama koje bi privukle veću pažnju stručne javnosti i čitalačke publike, razlog ,,zaobilaženju“ ovakvih tema leži u kompleksnosti istraživanja, odnosno činjenici da je heuristička osnova najčešće oskudna, posebno u domenu arhivske građe. Iz tog razloga istraživači su prinuđeni da za relevantnim vrelima tragaju ,,putevima kojima se ređe ide“ – konsultujući potomke, lične i porodične albume, onovremenu štampu, priče iz usmene tradicije, tj. sećanja savremenika i sl. Stoga opredeljenje kolege Miloša Damjanovića da prikaže literarni portret kosovskomitrovačkog lekara Nehemije Šenfajna, čoveka jevrejske nacionalnosti koji je svojim uzornim životom i pregornim humanitarnim radom ostao u lepom kolektivnom sećanju sugrađana, ali na neobjašnjiv način zaobiđen u postojećoj literaturi o prošlosti grada na ušću Sitnice u Ibar, dobija dodatno na značaju...U tom kontekstu napor da se od zaborava otrgne sudbina jedne jevrejske porodice iz prve polovine prošlog veka predstavlja vredan doprinos kulturi sećanja Kosovske Mitrovice, ali i šire, na čemu kolegi Damjanoviću odajemo priznanje“.
Knjiga je promovisana aprila 2023. godine u Kosovskoj Mitrovici. O knjizi predstavljenoj u PKC ,,Akvarijus“ tom prilikom su pored autora govorili etnolog dr Aleksandar Pavlović, istoričar, prof. dr Milenko Pekić i književni kritičar Aleksandar Dunđerin. Odjeci sa promocije doprli su do najvećeg dela lokalne javnosti, zahvaljujući jednim delom i afirmativnom izveštavanju medija. Zainteresovani članovi zajednice knjigu mogu nabaviti u Savezu jevrejskih opština Srbije na dobro poznatoj adresi.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Vladimir Uvalin - Jevreji u Vrbasu
U želji da čitaocima podari novu istoriografsku sliku Vrbasa, autor Vladimir Uvalin svoju novu knjigu posvetio je Jevrejima, nacionalnoj zajednici koja je živela u toj sredini. Naslovljena je sa „Jevreji u Vrbasu“.
Istorija Jevreja na području Vrbasa može se kontinuirano pratiti kroz 180 godina, od 1772. do 1952. godine, mada i posle ovog period ima Jevreja u Vrbasu, ali u manjem broju. Nakon progoma od strane nacista u Drugom svetskom ratu, skoro svi vrbaski Jevreji, koji su preživeli Holokaust, iselili su se u Izrael.
Možemo slobodno reći da su Jevreji ostavili dubok trag u istoriji i kulturi Vrbasa. U njihovim domovima konverzacija se vršila na nekoliko jezika: jidišu, nemačkom, mađarskom i srpskom. Bez kompleksa su iz tih kultura usvajali ono što je odgovaralo njihovom senzibilitetu, obogaćujući svoju mikro kulturu u Vrbasu.
Knjiga je predstavljena sa četiri poglavlja, na 210 strana, sa određenim brojem fotografija i arhivskih dokumenata (preko 40). Nazivi istih su: Kratka istorija dijaspore jevrejskog naroda; Vrbaski Jevreji (1772-1945); Jevreji u Vrbasu nakon Drugog svetskog rata i Biografski podaci o vrbaskim Jevrejima.
Prvim poglavljem, kako i sam naziv poglavlja kaže, daje se kratka istorija dijaspore jevrejskog naroda, sa značajnijim jevrejskim običajima - praznicima i opštim društvenim životom Jevreja od XVIII veka.
Vrbaski Jevreji (1772-1945), naziv je drugog poglavlja. Istraženi su podaci vezani za sam početak boravka Jevreja na ovim prostorima, pa do njihovog genocidnog stradanja u zloglasnim koncentracionim logorima - Holokaustu. Statistički su iskazani u okviru dvojne Monarhije (do 1918. godine). Navedena su imena Jevreja koji su rođeni ili živeli u Vrbasu tokom XIX - XX veka. Slede podnaslovi: Sinagoga u Vrbasu i Običaji životnog ciklusa (rođenje, brak i smrt) utvrđeni na osnovu matičnih knjiga, koje se nalaze u Istrorijskom arhivu grada Novog Sada (do 1906). Period od 1906. do 1941. godine dat je statističkim podacima. Zatim slede delovi-podnaslovi Jevrejska groblja u Vrbasu i Spisak ubijenih vrbaskih Jevreja u Aušvicu i drugim logorima.
Debora Han, koja je obradila rukopis svoje bake i objavila ga pod nazivom „Mariska In her Own Voice, The memoirs of Mary Weiss Hahn Guggenheim“ i Prof. dr Aleksandra Kenjeri, na njegove memoarske zabeleške, odobrili su da se delovi istih - porodični podaci vezani za Vrbas, uključe u ovaj istraživački rad.
Da su Jevreji pridavali veliki značaj svom obrazovanju govori nam podnaslov Školovanje vrbaskih Jevreja. Zatim je dat spisak vrbaskih Jevreja učesnika u Prvom svetskom ratu. Jevreji su se tek nakon Velikog rata našli u jednoj zajednici i na zajedničkoj teritoriji Kraljevini SHS/Jugoslavije. O tome govori deo Vrbaski Jevreji u Kraljevini SHS/Jugoslavije. Da je među njima bilo lekara, prosvetnih radnika, zapaženih privrednika, te trgovaca i zanatlija, govore nam delovi monografije vezani za to. Ovo poglavlje završava se predratnim i ratnim periodom Drugog svetskog rata (1941-1945) i godišnjim dešavanjima vezanim za Jevreje. Novo poglavlje Jevreji u Vrbasu nakon Drugog svetskog rata, govori nam o boravku, preživelim Jevrjima u Vrbasu, te o pitanju njihove imovine u novoj državi (FNRJ).
Da bi se odužili svojim pok. sunarodnicima, Vrbašani su im podigli spomen obeležje. Otkrivanju istog prisustvuju rabin Cadik Danon, Lavoslav Kalderburg, počasni predsednik SJOJ i David Albahari, književnik.
Poslednjim poglavlje sadrži neke istražene biografske podatke vrbaskih Jevreja.
Knjiga je izašla u Ediciji-Vremeplov Javne biblioteke „Danilo Kiš“ u Vrbasu. Njeno objavljivanje finansijski je omogućila Opština Vrbas. Štampao ju je „Grafoofset“ Čelarevo 2021. godine, a autor knjige je Vladimir Uvalin.
______________________________________________________________________________________________________________________
Aron Albahari - Kanaan Erec Izrael Judeja Palestina Izrael
Iz štampe je izašla nova knjiga koja na svojih 191 strani, hronološki prati istoriju geografskog prostora današnjeg Izraela i Palestine, sa posebnim osvrtom na imenâ kojima se taj prostor u periodu od 4 hiljade godina, zvao i imenovao. Ti nazivi su bili određeni kako geografskim tako i verskim ali i političko-istorijskim okolnostima tog vremena: Obećana zemlja- Kanaan- Erec Izrael- Judeja- Sveta zemlja- Palestina- Cion- Izrael.
U prvom delu knjige ona donosi kratke i zanimljive istorijske podatke, ali i izvore i poreklo za svaki od tih naziva kojima se u dato vreme određivao i imenovao ovaj prostor.
Ali najveći deo knjige posvećen je i govori o periodu kada se on počeo zvati Palestina. Ono što je posebno bogato u tom delu knjige jeste veliki broj zanimljivih i manje poznatih informacija, podataka i činjenica koje nam govore o izuzetnoj povezanosti i vezi Jevreja i Palestine, kako u fizičko životnom smislu, tako i u jezičko – lingvističkom, kada je još od 9. veka, a posebno u 19. i 20. veku, dakle daleko pre obnove države Izrael 1948. godine, taj termin i ime ’Palestina’ bilo sastavni deo i odrednica oko 70 jevrejskih privrednih, socijalnih, kulturnih, bankovnih, novinskih i brojnih drugih institucija, organizacija i udruženja.
Knjiga je bogato ilustrovana kolor slikama koje prate i dopunjuju tekstove i sadržaj. Knjigu je štampao „Službeni glasnik“, a autor knjiga je član JOB-a Aron Albahari.
Knjiga se može nabaviti u Savezu JO Srbije, Kneginje Ljubice 14.
Bibliografija Jevrejskog almanaha - Biljana Albahari, Vesna Trijić
Knjiga "Bibliografija Jevrejskog almanaha" posvećena je istoimenom časopisu koji je izlazio u periodu od 1925. do 1930., a potom od 1954. do 1996. godine. Pomenuti časopis predstavlјa ogledalo istorije, kulture, tradicije i identiteta jevrejskih zajednica iz bivše Jugoslavije. Kroz ovu reprezentativnu bibliografiju koja sadrži 563 bibliografske jedinice sa anotacijama za sve pojedinačne članke koji su objavlјeni u "Almanasima", opširnu uvodnu studiju kao i autorski i predmetni registar ovaj časopis je verodostojno predstavljen javnosti, a posebno istraživačima jevrejskog nasleđa.
U okviru bibliografskog opisa navedeni su aktivni linkovi putem kojih je moguće pristupati metapodacima i svim pojedinačnim člancima "Almanaha" koji su deponovani u Jevrejskoj digitalnoj biblioteci.
Objavljivanje knjiga pomogla je Jevrejska kulturnu i humanitarna fondacija “Sabitaj Buki Finci”, štampao ju je “Službeni glasnik”, a autori knjige su Biljana Albahari i Vesna Trijić.
Knjigu možete nabaviti u kancelarijama SJOS, ul Kneginje Ljubice 14
Jevreji i jevrejski hramovi Elefantine i Leontopolisa u antičkom Egiptu - Aron Alabahari
“Istorija jevrejskog prisustva i života u Egiptu poznaje četiri vremenska razdoblja, četiri perioda kada su određene istorijske okolnosti učinile da se Jevreji u većem broju nasele i nastane u Egiptu....”
Ovaj početni pasus iz nove knjige „Jevreji i jevrejski hramovi Elefantine i Leontopolisa u antičkom Egiptu“, uvodi nas u njen sadržaj koji govori o do sada retko pomenutoj temi na srpskom jeziku, o životu Jevreja na ostrvu Elefantina u Egiptu, u vremenu od 7. do 4. vek pre nove ere, kao i na prostoru antičkog egipatskog grada Leontopolisa, u centralnom delu delte Nila (od 2. do 1. vek pre nove ere), gde su Jevreji podigli i svoja dva molitvena hrama.
U prvom delu knjige upoznajemo se sa delom arhiva od ukupno 175 papirusa sa ostrva Elefantina u kojima se vrlo precizno, datumom, mestom, punim imenom svedoka i zapisničara, navode razne privatne, poslovne i životne okolnosti tamošnjih Jevreja koje se ovim dokumentima uređuju i regulišu. Pa tako pitanja venčanja, bračnih ugovora, pravosnažnosti braka između Jevreja i nejevreja, odnosa roditelja i dece, starateljstva, usvojenja, statusa ili oslobađanja robova...ali i pitanja imovine, poseda, prodaja, dodele prava na svojinu, na gradnju, pitanja nasleđa, kredita, poklona, preporuka za pomoć, posudbi žita.
Svakako je interesantna i kolekcija dokumenata pod imenom „Mibtahijina arhiva“ koja daje brojne podatke iz života ove poduzetne poslovne žene - Jevrejke, u rasponu dužem od 60 godina, iz perioda tri generacije njene porodice (od 471. do 410. godine p.n.e.). Ona spada u red prvih žena Jevrejki o kojoj postoje brojni pisani lični i poslovni podaci, a da oni nisu Biblijski.
Među dokumentima koja posebno privlače pažnju su i ona koja se odnose na verska i politička pitanja iz kojih se pobliže upoznajemo i sa tim vidom života i statusa tamošnjih Jevreja....Pismo o načinu proslave Pesaha, peticije i preporuke za rekonstrukciju i obnovu jevrejskog hrama, izveštaj o zatvaranju jevrejskih vođa, o sukobu sa vlastima i molba za pomoć, pismo pomoći za dvojicu dobročinitelja, i tako dalje.
Kao posebno poglavlje daju se i brojne tehničke ali i istorijske informacije o samom jevrejskom hramu na Elefantini, o okolnostima njegove gradnje, njegovim poslužiteljima, njegovom rušenju od strane Egipčana, ali i istrajnosti tamošnjih Jevreja da obezbede njegovu obnovu i ponovno dizanje. Tu je i poglavlje o ostrakonima - glinenim pločama, među kojima je posebno zanimljiv onaj koji daje detaljan opis i upute o načinu obaveznog praznovanja šabata - tzv. „Šabatni ostrakon“.
U poslednjem poglavlju, osim samog prikaza gradnje jevrejskog hrama u gradu Leontopolis i njegovih tehničkih karakteristika, te okolnosti jevrejskog naseljavanja na ovom prostoru, posebno su zanimljive informacije koje se odnose na istorijski prikaz političkih prilika ne samo u Egiptu, već i u jevrejskoj domovini Judeji, sa posebnim osvrtom na okolnosti rivaliteta među samim Jevrejima - pojedinim svešteničkim porodicama, političkim strujama i vladarima koji su pod uticajima suprotstavljenih carstav, susjeda Judeje - Ptolomeja u Egiptu i Seleukida u Siriji.
Za kraj pomenimo da je autor ove knjige, član JO Beograd, Aron Albahari, da je knjiga štampana u „Službenom glasniku“, a da je objavljivanje knjige finansijski pomogla Jevrejska kulturna i humanitarna fondacija „Sabitaj Buki Finci“, na čemu im se autor iskreno zahvaljuje.
Knjiga se može nabaviti u kancelariji Saveza, Knjeginje Ljubice 14.
_______________________________________________________________________________________________________________________________
Knjiga "Enriko Josif - viđenja i snoviđenja"
Izdavačka kuća „Čigoja štampa“ iz Beograda objavila je izuzetnu monografiju poznatog spisateljskog i bračnog para Mirjane Belić Koročkin Davidović i Radivoja Davidovića pod nazivom „ENRIKO JOSIF - VIĐENJA I SNOVIĐENJA“. Monografija je posvećena znamenitoj ličnosti jevrejske zajednice Srbije i istaknutom stvaraocu osobenog, prepoznatljivog stila i jezika sa originalnim filozofskim pogledom na muziku, umetnost, i jevrejsku religiju.
Knjiga je rezultat ogromnog istraživačkog rada nagrađenog prvom nagradom „Ženi Lebl“ na tradicionalnom Konkursu Saveza jevrejskih opština Srbije.
Autori su sklopili potpunu i iscrpnu biografiju Enrika Josifa i vremenu u kojem je delovao. Slikovito u prvom delu knjige opisali su njegovo odrastanje i školovanje u jevrejskoj porodici, odlazak i povratak iz Izraela pedesetih godina. Drugi deo knjige posvećen je muzičkom stvaralaštvu sa aspekta tadašnjeg odjeka kritike. O Enriku Josifu u odeljku „Reč savremenika“ o njemu govore najistaknutiji intelektualci i prijatelji: rabin Isak Asiel, Vladeta Jerotić, Vladimir Ajdačić, Ljubiša Jovanović, Ivana Stefanović, Dejan Despić, Borislav Čičovački i mnogi drugi.
Treći deo knjige čine odabrani intervjui. Zatim slede odabrani tekstovi Enrika Josifa izuzetni po svom jeziku i jarkim emocijama i izrazima pojedinih koncerata, beseda i onih nastalih iz humanističkih poriva. Kao vrsni znalac jevrejske religije i mistike Enriko Josif je održao mnogobrojna predavanja a ona koja se i danas pamte autori su uvrstili u ovu monografiju.
Na kraju knjige nalazi se popis svih značajnijih kompozicija, muzike za film, pozorište i TV emisije, spisak nagrada i popis nosača zvuka i hronologija o izvođenju njegovih dela posle njegove smrti na talasima Radio Beograda i drugim prilikama. Knjiga je ilustrovana sa 80 veoma kvalitetnih fotografija i notnih zapisa urađenih na najboljem kunsdruk papiru, Bogata bibliografija na kraju knjige rečito govori o obimu (333 strane) i kvalitetu ovog kapitalnog dela. Recenzenti knjige su: rabin Isak Asiel, prof. dr Snežana Nikolajević i prof. dr Milivoje Pavlović.
Knjigu možete kupiti po povlašćenoj ceni od 1000 do 1056 dinara na sledećim prodajnim mestima: Savez jevrejskih opština Srbije (Kneginje Ljubice broj 14) kod autora (kontakt: 063/87-81-132 ili mejlom: radivojedavidovic5@gmail.com) Čigoja štampa, Studentski trg 13 (međusprat, tel. 065/288-54-28, 011/262-7238) ili po knjižarskoj ceni od 1320 dinara na sledećim lokacijama u Beogradu: Knjižara Zlatno runo (Svetogorska 3, tel. 063/83-35-991) Delfi knjižara (SKC, Kralja Milana 48, tel. 011/71-55-043). Uskoro prodaja putem interneta u mnogim elektronskim knjižarama.
Knjiga „Menora kao simbol antičkog i modernog Izraela“
Pred nama je nova knjiga pod naslovom „Menora kao simbol antičkog i modernog Izraela“. Ona na svojih 205 strana i brojnim kolor slikama donosi zanimljive informacije o menori kao najstarijem i najčešće korištenom simbolu judaizma, kako u njegovom verskom tako i u svetovnom aspektu.
Ova knjiga kroz više poglavlja govori o biblijskim korenima menore, simbolici njenog izgleda po kome je oblikovana, prati duži istorijski period neobične sudbine stvarne menore koju su iz jevrejskog Hrama u Jerusalimu opljačkali 70. godine Rimljani i odneli u Rim, donosi informacije o najstarijim prikazima menore, njenom korišćenju u ukrasne svrhe na nakitu, upotrebnim predmetima, uljanicama, knjigama, na antičkom (i modernom) novcu, o njenom prikazivanju u sinagogama Judeje, Bliskog istoka i Evrope, o njenoj prisutnosti kao simbola na grobljima, spomenicima i katakombama Judeje i Rima, o vizantiskoj nekropoli Zoar kod Mrtvog mora, vrlo zanimljive istorijske činjenice o Jevrejima antičkog grada Sarda (Sardis, Sardes) i to na osnovu rimskih izvora, itd.
Kroz posebno poglavlje bogato umetničkim slikama dat je i prikaz menora u delima brojnih likovnih umetnika Evrope i sveta.
Posebno je predstavljena i njena upotreba među Jevrejima brojnih lokaliteta Evrope – u Čelarevo, Stobiju-Makedonija, Anadoliji-Turska, Ostiju-Italija, Malti, Siciliji, Španiji.
Na kraju knjige dati su opisi upotrebe menore u moderno vreme u Izraelu, čak i kao poklon svetski poznatog i priznatog španskog umetnika Salvadora Dalija, kao i tekst njegovog pisma kojim se 'obratio Jevrejima'!
Uz ovaj osnovni sadržaj knjiga donosi i kratke ali bogate, zanimljive i manje poznate informacije o: Bezalel akademiji umetnosti i dizajna u Jerusalimu, o sinagogi u Dura Europi (Sirija), brojnim sinagogama Golana, o brojnosti njenih prikaza u katakombama Rima, o Jevrejskom palestinskom istraživačkom društvu (danas Israel Exploration Society), o sinagogama u Gazi, Tunisu, Jordanu, o pominjanju Jevreja u Teodosijevom kodeksu (Theodosian Code-CODEX THEODOSIANUS) kao i u delima jevrejsko-rimskog istoričara Jozefa Flavija, o menorama na samaričanskim sinagogama (specifičnoj etno-religioznoj grupaciji, koja i danas živi u Izraelu), o balkanskim Jevrejima Romaniotima, o Maranima (Jevrejima iz Španije i Portugala koji su pod prisilom prelazili na katoličanstvo), o nastanku jugoslovenskog mošava Beit Šearim u Izraelu, o kibucima.
Sve ovo, bogato i objedinjeno u jednoj knjizi, ovde je dato prvi put na srpskom (i srodnim jezicima) za sve zainteresovane, kako čitaoce tako i istoričare i istraživače u Srbiji i zemljama ex-Jugoslavije. Knjigu je štampao “Službeni glasnik”. Autor knjige je član JO Beograd Aron Albahari, kome je ovo peta knjiga na određenu jevrejsku temu. Izdavane ove knjige pomogla je i Jevrejska kulturna i humanitarna fondacija „Sabitaj Buki Finci“.
Knjiga se može nabaviti u kancelariji Saveza (Kneginje Ljubice 14).
Knjiga „Sinagoge u Vojvodini: svedoci prošlosti“
Pred nama je nova knjiga pod naslovom „SINAGOGE U VOJVODINI : SVEDOCI PROŠLOSTI“, autora Rudolfa Klajna, Čedomile Marinković i Gorana Levija.
U prvom delu ove knjige od 119 strana, autori donose tekstove o istorijatu i prisutnosti ukupno 76 sinagoga u Vojvodini pre Drugog svetskog rata, od kojih su danas, funkcionalno i građevinski uređene i dostupne samo tri - u Subotici, Novom Sadu i Zemunu.
U knjizi su predstavljene sinagoge u Bačkoj, Banatu i Sremu sa osnovnim istorijskim i tehničko-opisnim podacima o njima, ali i uz vrlo kvalitetne prateće tekstove autora koji daju jednu opštu istorijsku sliku tadašnje jevrejske zajednice u gradovima i mestima u kojima su i bile sinagoge. Opisi svake pojedinačno od tih sinagoga obogačeni su i lepim pratećim kolor crtežima skoro svake od njih.
Na kraju knjige dat je i tabelarni spisak svih 76 sinagoga sa podacima o mestu gde su se nalazile, godini njihove gradnje i današnjem 'statusu' tih objekata. A imenski i geografski Registar navodi sva lična i geografska imena pomenuta u knjizi.
Na po dve strane dati su i apstrakti o sadržaju knjige na engleskom i hebrejskom jeziku.
Knjiga se može nabaviti u kancelariji Saveza jevrejskih opština Srbije, Kneginje Ljubice 14, svakim radnim danom, po ceni od 400,00 dinara.
BIBLIOGRAFIJA O JEVREJSKIM KNJIGAMA ...
Od avgusta 2021. godine, srpska nacionalna bibliografija bogatija je za još jednu knjigu iz opusa bibliografskih izdanja, ali ono što je nama interesantno, ovaj put prvom „Bibliografijom knjiga o Jevrejima i jevrejstvu – štampanih u Srbiji od 1837. do 2017. godine“.
Reč je o obimnoj tematskoj monografiji koja na 389 strana govori o izdanjima svih knjiga, kataloga, publikacija, doktorskih disertacija, video i audio zapisa, koje su objavljene u Srbiji (i ne samo Srbiji), a na temu Jevreja i jevrejske istorije, religije, običaja, tradicije, jezika, pojedinih znamenitih ličnosti ili porodica, jevrejskih organizacija i društava, kuhinje, svetovnih (zgrade, škole, groblja) i sakralnih objekata (sinagoge), pa i političkih odnosa koji se pre svega tiču prostora jevrejske domovine Palestine, te sa tim u vezi i međusobnih jevrejsko-arapskih odnosa. Opusom nisu obuhvaćena literarna i književna dela.
Knjiga je podeljena u šest poglavlja:
- Uvod
- Izbor bibliografskih jedinica iz knjige Ženi Lebl „Jevrejske knjige štampane u Beogradu : 1837-1905“
- Knjige štampane u Srbiji
- Elektronski izvori objavljeni u Srbiji (CD-ovi, DVD-ovi, audio intervijui)
- Knjige štampane izvan Srbije
- Registri (imenski, predmetni i naslovni)
Osnovni sadržaj knjige čini bibliografski pregled sa svim relevantnim podacima (naslov knjige, autor/i, urednici, izdavač, godina izdanja, štampar, prevodilac, broj strana, itd.). Predstavljen je kroz ukupno 1.113 bibliografskih jedinica knjiga objavljenih u Srbiji (1.032 + 36 elektronskih), kao i onih koje su objavljene u inostranstvu, a odnose se na Jevreje u Srbiji (45).
Svi naslovi knjiga i elektronskih izdanja popraćeni su bogatim kolor slikama naslovnih strana korica za skoro sva, u ovoj Bibliografiji predstavljena izdanja, čime je knjiga učinjena zanimljivijom i interesantnijom za praćenje i pregled. Imenski registar nudi oko 1.200 imena svih onih koji su učestvovali u stvaranju predstavljenih knjiga i video i audio izdanja.
Cilj objavljivanja ove monografije koja objedinjuje i predočava na jednom mestu SVE knjige objavljene u Srbiji na temu Jevreja i jevrejstva u periodu od 180 godina (počev od prve objavljene i štampane 1837. godine), možda je ponajbolje predstavljen citatom značajnog i važnog srpskog i jevrejskog izdavača i knjižara Gece Kona, navedenim u samoj Bibliografiji, koji je rekao: „U našoj zemlji dela ljudi se gase sa njima; a ja sam hteo da budućim pokoljenjima ostavim jedan zavod za izdavanje i rasturanje naše knjige, koji će živeti i kad njegovih osnivača ne bude“.
Zato ova monografija treba da posluži zainteresovanim pojedincima, istraživačima i svima onima koje interesuju mnogobrojne teme ’o Jevrejima i jevrejstvu’, da ih upozna i uputi na njih, ali da ujedno u okvirima nacionalne bibliografije Srbije – kroz formu knjige, SAČUVA pisanu reč i trag o kompletnom izdavaštvu knjiga na ’jevrejske teme’ u Srbiji.
Na kraju pomenimo da je izdavač ove Bibliografije – Narodna biblioteka Srbije, a da je njena autorka članica JOB-a, Biljana Albahari.
Knjiga će biti predstavljena i na 65. MEĐUNARODNOM BEOGRADSKOM SAJMU KNJIGA koji će se održan od 24-31. oktobra 2021. godine.
Knjiga se može nabaviti u kancelariji Saveza (Kneginje Ljubice 14) i Narodnoj biblioteci Srbije (Skerlićeva 1).
PIROTSKI JEVREJI
Biblioteka Saveza dobila je na poklon novu knjigu pod naslovom “Pirotski Jevreji”, autorke Snežane Branković.
Knjiga je u izdanju Istorijskog arhiva u Pirotu, objavljena 2021. godine. U sadržaju njenih 183 strane, posle opštih podataka o Jevrejima, njihovom dolasku u južnoslovenske zemlje i u Jugoslaviju, autorka prezentuje više zanimljivih podataka koje se tiču ukupnih istorijskih, političkih i migracionih prilika i strukture stanovništva Pirota i pirotskog kraja, iz vremena turske vladavine, ali i kasnijih zapisa Vladimira Nikolića, Mita Rakića, Feliksa Kanica. Posebno se govori o „Jevrejskoj maloj“, sinagogi, jevrejskoj osnovnoj školi – meldaru, dečijem jevrejskom zabavištu, pirotskim rabinima, Jevrejskoj veroispovednoj opštini, jevrejskom groblju. Tu su i informacije o porodicama Perera, Silberberg, Abravanel. Naravno, ali i nažalost tu su i opisi stradanja tokom Drugog svetskog rata i opšte prilike u vezi sa tim.
Ono što ovu knjigu razlikuje od ranije dve knjige o Jevrejima Pirota (Jevreji u Pirotu – Ženi Lebl i Šalom iz Pirota – Saška Sokolov i Mila Panajotović) jesu brojni individualni iskazi žitelja Pirota, sa njihovim ličnim iskustvima i sećanjima na pirotske Jevreje, porodice i pojedince.
Zahvaljujemo autorki Snežani Branković na poklonu ove knjige, ali i na njenom trudu da prikupi ova svedočenja pretočena u knjigu i ugradi ih u opštu sliku istorije i života Jevreja u Pirotu.
FALAŠI
ODLAZAK U OBEĆANU ZEMLJU
Ugledna izdavačka kuća „Čigoja štampa“ iz Beograda (Studentski trg br. 13 tel. 065/2885428, 262-7238) objavila je novu knjigu „Falaši - odlazak u Obećanu zemlju“ autora Radivoja Davidovića dugogodišnjeg istraživača Jevrejskog istorijskog muzeja i autora poznatih knjiga.
Falaši su bili deo velikog etiopskog carstva. Bilo ih je pola miliona i njihovo poreklo je i dan-danas misterija. Tvrde da potiču od kraljice od Sabe i kralja Solomona. Od četvrtog veka nove ere sebe nazivaju Beta Izrael. Ubrajaju se u specifičnu jevrejsku zajednicu ljudi crne rase sa dosta različitih običaja u odnosu na druge Jevreje u svetu. Zahvaljujući velikom angažovanju jevrejskog istraživača dr Žaka Faitlovića i pomoći mnogih jevrejskih organizacija i rabina širom sveta spaseni su od izumiranja i zaborava. Posle velikih operacija spasavanja zbog gladi u Etiopiji premešteni su u Izrael. Danas ih ima oko 140 hiljada i žive u mnogim gradovima u Obećanoj zemlji. Njihova borba protiv rasizma i diskriminacije je svakodnevna pojava. Među uspešnim Falašima su ministri, ambasadori, mis Izraela, članovi Kneseta, advokati, lekari, pisci. Platili su visoku cenu da bi se domogli kapija Jerusalima. Njih 4500 izgubilo je život na putu do Izraela. Ovo je prva knjiga u našoj zemlji o njima. Ilustrovana je sa 50 odličnih fotografija.
CENA KNJIGE SA POPUSTOM I URAČUNATIM PTT TROŠKOVIMA IZNOSI 700 DINARA. U KNJIŽARAMA CENA JE MNOGO VEĆA.
Na uplatnici upišite vaše ime i adresu i uplatite u bilo kojoj banci, pošti ili elektronskim putem. Uplate se primaju na tekući račun broj 205-9001020540302-84
Knjiga će vam biti poslata kao preporučena pošiljka istoga dana po prijemu uplate.
Knjigu možete kupiti i na sledećim prodajnim mestima: Čigoja štampa, Studentski trg 13 /međusprat, Savez jevrejskih opština Srbije, Zmaj Jovina 4 (kod Arona Albaharija) u beogradskim knjižarama: Dereta (Knez Mihailova 46) Papirna krila, Knez Mihailova 35 (zgrada SANU) i Aleksandar Belić, Studentski trg 5 (zgrada Kolarca). Uskoro i u mnogim elektronskim knjižarama.
Bliže informacije: autor Radivoje Davidović tel. 063/87-81-132, Venizelosova 1, 11000 Beograd ili mejlom radivojedavidovic5@gmail.com. Sajt. www.korockin-davidovic.com
Napomena: Tekst za ovu knjigu dobio je III nagradu na 63. nagradnom konkursu Saveza jevrejskih opština Srbije za 2019. godinu.
Nova knjiga „Poslanik Muhamed i Jevreji“
Predgovor za knjigu napisao je Muharem Bazdulj
Iz štampe je izašla nova knjiga pod naslovom „Poslanik Muhamed i Jevreji“.
Knjiga predstavlja obimnu studiju (330 strana) koja prati istoriju prisutnosti i života Jevreja i jevrejskih plemena na prostoru predislamske Arabije u 5., 6. i 7. veku. Zatim prati pojavu i učenje hazreti Muhameda, te vrlo iscrpno daje opise svih istorijskih konatkata i odnosa Muhameda - vjerskih, ideoloških, političkih i vojnih - sa Jevrejima Medine (Jatriba), Kajbara, Fadaka, Kamusa, Vadi al Kure, Teme.
Poseban dio knjige posvećen je kompletnom sadržaju Kur'ana, uz navođenje i citiranje svih djelova teksta iz Kur'ana, a koji se odnose na Jevreje. A to je 29 posto ukupnog sadržaja i teksta Kur'ana!
Kroz poglavlja u knjizi u kojima se govori o Arapima, Muhamedu, Kur'anu, Islamu....knjiga nas upoznaja sa međusobnim istorijskim kontaktima, odnosima, uticajima, prožetostima ali i suprotnostima Jevreja i Arapa, kao i njihovih vjerskih učenja iskazanih u judaizmu (i hrišćanstvu) i islamu.
Posebno inetersantan deo predstavlja upoznavanje sa likovima zajedničkih proroka i anđela u judaizmu (i hrišćanstvu) i islamu. Ono što je jako zanimljivo, a svakako manje poznato, jeste da su od ukupno 25 proroka u islamu koji se imenom pominju u Kur'anu, 22 njih preuzeti iz jevrejske i hrišćanske Biblije i biblijske istorije, a čak 15 njih koji se opisuju u Kur’ana, su Jevreji! O svakome od njih, kao i navedenih anđela u Kur'anu, dat je poseban opis i obrazloženje.
Najveći broj autora i izvora podataka koji se koriste u sadržaju ove knjige su arapski, perzijski, indijski, pakistanski, turski - dakle primarno muslimansko-islamski autori, istoričari, pisci i teolozi.
Autor knjige je Aron Albahari. Knjiga je bogato ilustrovana kolor slikama. Knjigu je štampao “Službeni glasnik.
Sadržaj knjige:
Umesto uvodne reči: O Svojima kroz pogled Drugog: Muharem Bazdulj
1. Uvod
2. Arabijsko poluostrvo i narodi koji su ga naseljavali kroz istoriju
3. Jevreji – Istorija naseljavanja i života na Arabijskom poluostrvu
- Banu Kajnuka
- Banu Nadir
- Banu Kurajza
- Banu Hadl
- Banu Najar
- Banu Kinana
- Banu Zuraik
- Banu Kuda’a
- Banu Juv
- Habani
4. Istorijski zapisi o biografijama pojedinih Jevreja Arabijskog poluostrva iz predislamskog i Muhamedovog vremena
5. Arapi – Istorija porekla i život na Arabijskom poluostrvu
6. Muhamed
7. Kur’an
8. Islam
9. Proroci (poslanici) i glasnici u judaizmu (jevrejskoj veri) i islamu
10. Anđeli u judaizmu (jevrejskoj veri) i islamu
11. Međusobne prožetosti i suprotnosti judaizma i islama
12. Pregled imena Jevreja Arabije – istorijskih ličnosti
13. Literatura i izvori
Predgovor i sadržaj knjige možete pogledati ovde.
Nova knjiga o Jevrejima Srbije i Beograda
Krajem prošle, 2020. godine, iz štampe je izašla nova knjiga pod naslovom „Jevreji u Srbiji i Beogradu: hronika jednog prisustva kroz dokumente srpskih vladara, putopise stranaca i službene protokole". Autor knjige je Aron Albahari, kome je ovo treća knjiga sa određenim jevrejskim sadržajem.
Tematski ona predstavlja hronologiju koja kalendarski beleži prisustvo i život Jevreja u više gradova Srbije i Beogradu, u vremenu od 9. veka pa do početka Drugog svetskog rata. Daje brojne informacije u vezi njihovog života i rada, sa ciljem prezentovanje jednog istorijskog sleda relavantnih činjenica koje prate tu prisutnost. Svima koje ova tema može interesovati, ova knjiga treba da pruži jasniju sliku istorijskog toka tog prisustva, kroz brojne informacije i podatke, a time i da posluži upoznavanju šire publike sa ovom temom na jedan popularan i zanimljiv način. Osnovni izvori podataka su javni dokumenti, pojedini zapisi i zakoni Nemanjića, Obrenovića i Karađorđevića, kao i podaci koje daju strani putopisci i diplomate pri svojim dolascima ili prolazcima kroz Srbiju i Beograd. Osim u delu u kome se ovi podaci odnose na Jevreje, ti putopisi i zapisi kao manje poznati, svakako su zanimljivi i za opštu istoriju Srbije i Beograda. Time je ova knjiga interesantna i za širu čitalačku publiku.
Knjiga prezentuje i veći broj relavantnih izvora koji mogu pomoći istraživačima, naučnoj i akademskoj zajednici, hroničarima i istoričarima da se lakše upute na njih, i tako dođu do što većeg broja primarnih izvora sa informacijama o životu Jevreja u Srbiji.
Imenski Registar i Registar imena gradova, koji su dati na kraju, takođe pomažu i olakšavaju istraživačko i stručno korišćenje podataka iz nje, ali i svakom zainteresovanom olakšavaju pretragu za određenim podacima iz sadržaja knjige koji se odnose na određene ličnosti ili mesta – gradove. Sve to je popraćeno i brojnim kolor slikama i fotografijama.
Konačno, ali i ne manje važno, knjiga ima i za cilj da beleženjem ove hronologije na određeni način oda poštu jednom životu i življenju, ali jednako pomogne održavanju sećanja i uspomene na jednu dinamičnu i bogatu istoriju jevrejskog naroda na ovom prostoru, koji je svojom raznovrsnom aktivnošću dao, i nažalost posle skoro biološkog i fizičkog uništenja u Drugom svetskom ratu, ponajviše „samo“ ostavio traga u opštoj istoriji Srbije. Zato ova knjiga treba i da sačuva i održi uspomena na to prisustvo i život jedne vredne, aktivnošću raznovrsne i duhovno bogate nemale grupacije ljudi – Jevreja Srbije, koji su vekovima pokušavali i nalazili svoje mesto, i materijalno i duhovno, i svetovno i versko, na prostoru Beograda, Šumadije, Kosova, Srema, Banata, Bačke....današnje Srbije!
Knjiga se može nabaviti u kancelariji Saveza, Knjeginje Ljubice 14
Savez jevrejskih opština Srbije je izdao knjigu Terorizam kao oruđe palestinskih ekstremista koju je napisala Tijana Sorgić, članica JOB. Čestitamo Tijani Sorgić na ovom izuzetnom delu i u nastavku dajemo kraću informaciju o ovoj izvanrednoj knjizi.
Knjiga se na 350 strana bavi demistifikovanjem intencija palestinske samouprave i metodama indoktrinacije palestinskog stanovništva, definisanjem i pojmovnim mapiranjem terorizma, distinkcijom između terorizma i drugih oblika političkog nasilja, generisanjem doktrine džihada radikalnih islamista i genezom formulisanja istog kroz vekove, razvojnim fazama islamskog prava, reformom islama kao inicijalnom tačkom radikalizacije i generisanja salafističkog džihadizma, terorističkim organizacijama u okruženju Izraela i njihovim strategijama u procesu donošenja odluka i postavljanja ciljeva, posledicama sporazuma sa Iranom, državom koja koordinira i finansira terorizam, na bezbednost Izraela, prvom i drugom intifadom i antisemitizmom kao kvintesencijalnom tačkom okupljanja radikalnih islamističkih elemenata.
Knjiga se može nabaviti u kancelariji Saveza za rad sa strankama Kneginje Ljubice 14.
Vredni istraživač jevrejskog nasleđa u Šidu, Sremu i Vojvodini, Radovan Sremac, u 2019. godini je objavio tri nove knjige sa jevrejskom temom. Uz čestitke, u nastavku dajemo kraću informaciju o sadržajima svake od njih:
„Jevrejske porodice u Novom Sadu i okolini / Jewish Families in Novi Sad and the surroundings”
Pregled svih jevrejskih porodica koje su naseljavale Novi Sad i neposredno okruženje od početka 19. veka do 1930. godine. Knjiga sadrži genealoške podatke za 572 porodice sa ovih prostora iz gotovo pedeset mesta. Osnovu rada čine kompletno prepisane matične knjige rođenih, venčanih i umrlih do 1930. godine koje sadrže ukupno 5209 upisa. Direktno ili indirektno, knjiga obuhvata blizu 10.000 osoba koje su ubeležene u novosadske jevrejske matične knjige u periodu 1852-1930. godine kao i u popisu novosadskih Jevreja iz 1848. godine koji je ovde prvi put publikovan. Knjiga je štampana dvojezično na srpskom i engleskom jeziku, i to zahvaljujući finansijskim sredstvima Gradske uprave za kulturu grada Novog Sada i autora knjige lično.
Knjiga se može nabaviti u kancelariji Saveza za rad sa strankama Lomina 32-34.
„Jevrejske porodice u Bačkoj Palanci i okolini / Jewish Families in Bačka Palanka and the surroundings”
Prva monografija o nekad izuzetno jakoj jevrejskoj zajednici u bačkopalanačkom rabinatu. Jevrejske matice su sačuvane fragmentarno, 1851-1895. godine i one su kompletno prepisane i publikovane ovde. Takođe, u knjigu su uneti i podaci iz državnih matičnih knjiga za Bačku Palanku 1895-1906. godine. Sve ukupno, u delu se nalaze podaci za nešto preko 4000 Jevreja iz 202 porodice iz sledećih mesta: Bačka Palanka, Bački Petrovac, Bačko Novo Selo, Begeč, Čelarevo, Gajdobra, Gložan, Maglić, Mladenovo, Obrovac, Parage, Plavna, Silbaš, Srbobran i Tovariševo. U knjizi je publikovan i plan jevrejskog groblja u Bačkoj Palanci sa 419 spomenika sa preko 500 sahranjenih koji je napravio autor knjige na osnovu zatečenog stanja februara meseca 2019. godine. Knjiga je štampana dvojezično na srpskom i engleskom jeziku, i to zahvaljujući finansijskim sredstvima autora knjige.
Knjiga se može nabaviti u kancelariji Saveza za rad sa strankama Lomina 32-34.
„Holokaust u Sremu - građa”
Knjiga sadrži 581 prijavu imovine koje su Jevreji na teritoriji Nezavisne države Hrvatske morali da podnesu počevši od 5. juna 1941. godine. U pitanju je originalna i do sada nepublikovana arhivska građa o Holokaustu iz fondova Hrvatskog državnog arhiva u Zagrebu. U knjizi su obuhvaćena sledeća mesta na teritoriji Srbije: Beočin, Beška, Čerević, Erdevik, Golubinci, Inđija, Ljuba, Neštin, Novi Slankamen, Petrovaradin, Ruma, Sot, Sremska Mitrovica, Šid i Zemun. Takođe, u knjizi se nalaze i prijave imovine četiri jevrejske opštine na teritoriji srpskog dela Srema. Projekat je realizovan zahvaljujući finansijskoj podršci Saveza jevrejskih opština Srbije iz sredstava dobijenih na osnovu Zakona o otklanjanju posledica oduzimanja imovine žrtvama Holokausta bez živih zakonskih naslednika. Knjiga je štampana na srpskom jeziku.
Knjiga se može nabaviti u kancelariji Saveza za rad sa strankama Lomina 32-34.
Prilog građi za istoriju o Jevrejima Kruševca
Bibliografija knjiga koje svojim sadržajem govore o temi Jevreja u Srbiji, bogatija je za još jedan naslov. Reč je o knjizi “Prilog građi za istoriju o Jevrejima Kruševca” koju kao koautori potpisuju Aron Albahari, Sava (Saul) Šaronjić i, nažalost sada već pokojni, Slavoljub Šaronjić.
Ne tako obimna (50 strana) ali zbirom datih informacija zanimljiva i bogata, ova knjiga posvećena je Jevrejima Kruševca i okoline kroz prikaz opštih istorijskih i političkih prilika koje su diktirale njihov status i pravo na život i rad u gradovima i varošima u unutrašnjosti Srbije. Reč je o vremenu vladavine dinastije Obrenovića i posle, pa sve do Drugog svetskog rata. Njen sadržaj ujedno opisuje i sudbine jevrejskih porodica i pojedinaca, koji su ili živeli u Kruševcu, ili neko vreme, nošeni određenim životnim i poslovnim sudbinama, boravili u ovom gradu, pre svega u vreme između dva svetska rata. Nažalost, dobar deo ovde datih opisa i pojedinačnih i porodičnih sudbina posvećen je i njihovom stradanju tokom Drugog svetskog rata.
Posebno zanimljiv deo knjige odnosi se na opise okolnosti koje su sredinom 19. veka navele deo Jevreja toga kraja, da pređu na pravoslavlje, ne bi li sačuvali mogućnost da ostanu da žive u gradovima centralne i južne Srbije, i da u njima mogu imati pravo rada i vlasništva nad nekreninama - svojim kućama, radnjam, radionicama. Zanimljive su informacije koje nam govore o njihovom, ipak pokušaju da sačuvaju kakvu takvu vezu sa svojim verskim pa i nacionalnim korenima, i kako se sve to ukupno odražavalo na njihov život.
Verujemo da će u knjizi izneti zbir prikupljenih, objedinjenih i datih informacija i građe predstavljati vredan izvor za čuvanje uspomene na život i istoriju Jevreja Kruševca.
Knjiga se može nabaviti u kancelariji Saveza, u ulici Lomina 32-34, IV sprat.
Knjiga "Jevrejske porodice u Sremskomitrovačkom i Rumskom rabinatu"
Obaveštavamo sve zainteresovane da je iz štampe izašla knjiga "Jevrejske porodice u Sremskomitrovačkom i Rumskom rabinatu" autora Radovana Sremca, višeg kustosa–arheologa u Zavičajnoj arheološkoj zbirci Šid pri Narodnoj biblioteci „Simeon Piščević“ Šid.
Autor ove knjige, Radovan Sremac, vredan je istraživač, između ostalog, i jevrejskog istorijskog i kulturnog nasleđa, i dobitnik je nekoliko nagrada za svoje radove na jevrejske teme, učestvujući na nagradnim konkursima koje organizuje Savez jevrejskih opština Srbije. O autoru je svakako vredno pomenuti i da je, upravo za takav svoj rad, dobitnik i priznanja gradonačelnika Haife (Izrael) za naučno-istraživački rad o istoriji jevrejskih zajednica u Srbiji (2015. godine), kao i priznanja Ministarstva spoljnih poslova Izraela za širenje i unapređivanje srpsko-izraelskog prijateljstva (2016. godine).
Knjiga se može nabaviti u kancelariji Saveza za rad sa strankama Lomina 32-34.
Knjige „Mi smo preživeli“
Svedočenje o Holokaustu na tlu bivše Jugoslavije
Od 2001. godine, kada je štampana prva knjiga edicije “Mi smo preživeli”, na srpskohrvatskom jeziku, u izdanju Jevrejskog istorijskog muzeja i Saveza jevrejskih opština Jugoslavije (sada Srbije), izašle su još tri, a peta je u pripremi. Prve dve su odštampane i na engleskom jeziku. One sadrže pojedinačna svedočenja Jevreja sa prostora bivše Jugoslavije koji su preživeli Holokaust.
Pre Drugog svetskog rata, na teritoriji tadašnje Jugoslavije živelo je 82.242 Jevreja. U nje
Sedište
