NAGRADNI KONKURS

Konkurs je ustanovljen 1954. godine na incijativu predsednika tadašnjeg Saveza jevrejskih opština Jugoslavije, dr Alberta Vajsa, a prve nagrade su dodeljene 1955. godine. Nije raspisan samo dva puta, 1992. i 1994. godine, u vreme građanskog rata na prostoru bivše Jugoslavije. Konkurs se odnosi na radove sa jevrejskom tematikom iz oblasti nauke, istorije, književnosti, umetnosti, memoarske građe i Holokausta. Samo prve godine bio je raspisan i za likovnu umetnost i muziku. Konkurs za radove sa jeverejskom tematikom, vremenom je postao tradicionalna kulturna manifestacija s ugledom i van jevrejske javnosti, a na njemu učestvuju kako Jevreji, tako i autori nejevreji. Do danas, na njemu je učestvovalo više stotina autora sa preko 1.800 radova, a među nagrađenima su i autori radova pristiglih iz Australije, Austrije, Engleske, Izraela, Kanade, SAD, Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Crne Gore. Na konkursu su učestvovali i bili nagrađivani i autori koji su kasnije postali afirmisani pisci ili naučni radnici, kao što su; Danilo Kiš, David Albahari, Filip David, Gordana Kuić, Zvonimir Palanski, Ljubica Arsić, Vojislav Maksimović, Krinka Vidaković (kasnije ambasador Srbije i Crne Gore u Izraelu), Radivoje Davidović, Hans Bramer, Dragoljub Čolić, Miroslava Despot, Zora Dirnbah, Dimitrije Mašanović, Avram Pinto, Vidosava Nedomački, Ljubivoje Ršumović, Laslo Sekelj, Mirjana Belić-Koročkin-Davidović i drugi.

Dobitnik najvećeg broja nagrada do sada je Ženi Lebl, autorka 24 nagrađena rada posvećena izučavanju istorije Jevreja Srbije, ali i šire.

I članovi žirija su bili, i jesu, poznata imena jugoslovenske i srpske nauke i kulture: Aron Alkalaj, Isak Amar, Andrija Gams, Zoran Gavrilović, Ivan Ivanji, Ljubiša Jocić, Simha Kabiljo-Šutić, Lavoslav Kadelburg, Žak Konfino, Aleksandar Levi, Julija Najman, akademik Predrag Palavestra, Miodrag Pešić, Andreja Preger, Radovan Samardžić, Dušan Sindik, Ana Šomlo, Filip David, Milan Ristović i drugi.

Nagrade su novčane, a sistem njihovog uručivanja je varirao. Na nekim konkursima dodeljivane su, najčešće tri, nezavisno od oblasti iz kojih su bili radovi, dok je češće primenjivano nagrađivanje dela razvrstanih po oblastima: naučnoj, književnoj, memoarskoj… pa su nagrade, dve ili tri, uručivane za svaku oblast. Kod pojedinih nagradnih konkursa pored nagrađenih radova bilo je i onih koji su vrednovani u kategoriji „otkupljeni“, i njihovi tvorci su dobijali manje novčane iznose.

Svi radovi, nagrađeni ili ne, čuvaju se u arhivi Saveza jevrejskih opština Srbije.

Mnogi nagrađeni i otkupljeni radovi objavljeni su, uz saglasnost autora, u celini ili u odlomcima u nekim od izdanja Saveza, a pre svega u Jevrejskom almanahu (izlazio od 1954. do 1970. godine), i u jubilarnom Jevrejskom almanahu 1971-1996 (posvećenom osamdesetogodišnjici postojanja Saveza jevrejskih opština Jugoslavije (1919 – 1999.), odnosno, u novoj publikaciji u izdanju Saveza – ZBORNIKU Jevrejskog istorijskog muzeja, čiji je prvi broj objavljen 1971. godine.