Kultura

Povodom Evropskog dana jevrejske kulture Gradski muzej u Somboru u saradnji sa Jevrejskom opštinom Sombor, upriličiće 7. septembra u 19 časova otvaranje izložbe pod nazivom TRAGOVI U 30 SLIKA. Od kratkog istorijata somborskih Jevreja, izložba vodi od običaja vezanih za životni i godišnji ciklus jevrejske kulture sve do jevrejskih porodica koji su svojim delovanjem u kulturi, ekonomskom jačanju grada ili delovanju u mnogobrojnim udruženjima ostavile trag u istoriji grada.

Jevreji se prvi put spominju u Somboru 1735. godine, ali se tek od 1789. godine naseljavaju u somborskim predgrađima. Somborski trgovci su pokušavali da spreče doseljavanje više jevrejskih porodica u grad i njihovo bavljenje trgovinom sve do sredine 19. veka, ali se broj Jevreja stalno uvećavao.

Osnovana je Jevrejska opština (ima indicija da je nastala 1810. godine), koja brine o svim potrebama zajednice. Od 1851. godine počinju da se vode matične knjige, a od 1852-1919. godine postoji osnovna škola. U okviru škole je 1880. osnovano jevrejsko zabavište, čija je prva zabavilja bila Roza Singer. Jevrejska ortodoksna opština je izdvojena kao samostalna od 1925. godine. Većinu članova opština su činili Aškenazi i retki Sefardi, poreklom iz Bosne i Hercegovine.

Početkom 20. veka u Somboru ima 140 jevrejskih domaćinstava, a pred Drugi svetski rat ukupno oko 1200 Jevreja u gradu i okolini. Oko 850 Jevreja je stradalo u Aušvicu i drugim nacističkim logorima tokom Holokausta, a preživelo do 250 osoba.

Izvor za tekst i fotografiju: Noviradiosombor.com